ماهی یا گوشت قرمز؟مسئله این است!
پیش گفتار
گوشت مجموعهاي از بافتهاي عضلاني، پيوندي و استخواني است. گوشت به عنوان يك مادة غذائي با ارزش پروتئيني بالا به چندین رده كلي تقسيم شده است: بطور كلي بزرگترين رده گوشت برحسب حجم مصرف، گوشت قرمز مانند گوشت گوسفند و گوساله میباشد، بعد از آن گوشت سفید از قبیل گوشت طيور و پرندگان اهلي مانند مرغ و بوقلمون که از نظر میزان مصرف در رده دوم قرار دارند و گوشت ماهيها و ديگر آبزيان دريائي مانند ميگو و خرچنگ در رده سوم قرار میگیرند.ارزش غذائي پروتئين گوشت (گوشت سفيد و قرمز) نسبت به پروتئين گياهي بيشتر است، چون مقدار زيادي از اسيد آمينه های ضروري براي حفظ سلامتي بدن را داراست و به همين دليل هم بيرون از يخچال خيلي زود فاسد ميشود.چربي در گوشت معمولاً به دو صورت آشكار و پنهان ديده ميشود كه چربي گوشت قرمز بيش از گوشت سفيد ميباشد.
چربي غذاهاي دريائي به طور عمده از اسيدهاي چرب غيراشباع است كه بنام اسيدهاي چرب امگا-3 معروفند. همچنين ميزان كلسترول در آبزيان بسيار كم است. غذاهاي دريائي داراي انواع املاح و ويتامينها از قبيل ويتامين A، D، ويتامينهاي گروه Bاملاحي چون فسفر و كلسيم ميباشند.اسيدهاي چرب امگا-3 موجود در غذاهاي دريائي، افسردگي و بداخلاقي را از بين ميبرد و باعث تقويت قلب، مغز، قدرت بينائي، حافظه و تنظيم فشار خون ميشود و بخاطر همين خواص ارزنده و مفيد است كه توصيه به خوردن بيشتر گوشت سفيد بخصوص گوشت ماهی و ديگر آبزيان ميشود.
بیشتر بخوانید:چرا ماهی تازه بهتر از ماهی منجمد است؟
اصل مطلب!
بدون تلف کردن وقت به سراغ جواب این سوال می رویم که چرا باید ماهی را جایگزین گوشت قرمز کنیم؟
چربی ماهی
چربی ماهی و سایر پستانداران دریایی با چربی موجود در غذاهای دیگر متفاوت و حتی با چربیهای گیاهی فرق میکند و عمدتاً از اسیدهای چرب غیراشباع درستشده است ( حالآنکه چربی موجود در گوشت قرمز و دانههای روغنی و حتی گوشت سفید طیور عمدتاً از چربیهای اشباعشده تشکیل گردید است) در چربی گوشتهای دریایی و آبزیان نوع خاصی از اسیدهای چرب وجود دارد که در چربی موجود گوشت قرمز و دانههای گیاهی دیده نمیشود. به این دسته از چربیها اسید چرب امگا3 گفته میشود غنی بودن گوشت آبزیان از اسیدهای چرب مثل EPA، DHA و همچنین گروه لینولئیک، لینولئیک و آرشیدونیک، ازنظر تغذیهای، جایگاه خاصی به آبزیان میدهد بر اساس تحقیقات و مطالعات کلینیکی صورت گرفته، مصرف ماهی و فرآوردههای آبزیان تأثیر شگرفی بر پیشگیری و حتی درمان بسیاری از بیماریها را دارد، بنابراین بهتر است که ماهی بخوریم.
پروتئین ماهی
مقدار پروتئین در گوشت ماهی معمولاً بین ۲۰ ـ ۱۵ درصد بوده كه گاهی اوقات ممكن است به كمتر از ۱۵ درصد و یا بالاتر از ۲۸ درصد نیز برسد. پروتئین ماهی حاوی میزان زیادی اسیدآمینههای لیزین و متیونین بوده كه در پروتئینهای گیاهی به میزان كمتری وجود دارد. در مقایسه با گوشت مرغ اسیدآمینه تریپتوفان موجود در گوشت آبزیان، به میزان بالاتری بوده، بطوریكه این اسیدآمینه قابلیت تبدیل به نیاسین را داشته و مانند یك ویتامین در بافت بدن نقش تنظیمکنندگی ایفا میكند.
مواد معدنی ماهی
ماهی از نظر مواد معدنی غنی است .به عنوان مثال میزان کلسیم ماهی بسیار بیشتر از کلسیم گوشت قرمزمی باشد. بهطوریکه در 100 گرم گوشت ماهی و میگو به ترتیب 650 و 323 میلیگرم کلسیم وجود دارد .درحالیکه در 100 گرم گوشت قرمز بخصوص گوشت گاو و گوسفند این میزان به ترتیب 68 و 150 میلیگرم هست. میگو و ماهی به لحاظ دارا بودن سلنیوم نسبت به گوشت مرغ برتری دارند. مطالعات نشان داده كه مصرف روزانه ۱۲۰ گرم میگو تقریبا ۸۰ درصد نیاز روزانه سلنیم را تأمین میکند. این عنصر همچنین در جلوگیری از پیری زودرس مؤثر است. یكی از عناصر مهم و ضروری در ساختار آنزیمها و خون، آهن است كه ماهی و میگو از منابع غنی آهن محسوب میگردند.
هضم پذیری گوشت ماهی
ماهی بخوریم تا گوارش سالم داشته باشیم زیرا در گوشت ماهی کمتر مواد کلاژن و بافت پیوندی همبند (مادهای که با پخت زیاد تولید ژلاتین مینماید) وجود دارد همان مادهای که اگر زیاد باشد هضم را مشکل میکند. بنابراین به علت اینکه ماهی از این ماده زیاد ندارد هضم آن از گوشت آسانتر است .میزان هضم پذیری گوشت ماهی بین 98 ـ 89 درصد هست، درحالیکه این مورد درباره گوشت مرغ و گاو 90-78 درصد است. حتی مددت زمان هضم درون معده گوشت ماهی حدود 45-60 دقیقه و این زمان برای گوشت قرمز حدود 180 دقیقه به طول میانجامد که این زمان طولانی باعث میشود گوارش فشار بیشتری را تحمل کند. بنابراین توصیه میشود بازهم ماهی بخوریم.
بیشتر بخوانید:چرا بدنسازان باید ماهی بخورند؟
مقایسه ارزش غذایی گوشت قرمز و ماهی
حال به مقایسه ی جزئی تری میان گوشت قرمزوماهی می پردازیم تادرنهایت باردیگربه پاسخ این سوال برسیم که چراماهی بهترازگوشت قرمزاست؟
همان طورکه گفته شد،گوشت ماهی دارای 15 تا 20 درصد پروتئین بوده در حالیکه گوشت قرمز دارای 5 تا 15 درصد پروتئین می باشد . بنابر این 100 گرم ماهی بیشتر از 100 گرم گوشت قرمز به بدن شما پروتئین می رساند .
ماهی های کم چربی کمتر از 5 درصدو گوشت های قرمز 20 تا 30 درصد چربی دارند .
چربی در ماهی طوری تقسیم شده که می توان آنرا جدا نمود در صورتی که در گوشت قرمز ، چربی طوری در بافت آن پخش شده که این کار با زحمت صورت می گیرد .
میزان آب موجود در 100 گرم ماهی 75 گرم بوده در حالیکه این میزان در 100 گرم گوشت قرمز بین 65 تا 70 گرم متغیر است .
در گوشت ماهی کمتر مواد کلاژن (ماده ای که با پخت زیاد تولید ژلاتین می نماید ) وجود دارد .همان ماده ای که اگر زیاد باشد هضم رامشکل می کند . بنابراین به علت اینکه ماهی از این ماده زیاد نداردهضم آن از گوشت آسانتر است .
میزان کلسیم ماهی بسیار بیشتر از کلسیم گوشت قرمزمی باشد .بطوری که در 100 گرم گوشت ماهی و میگو به ترتیب 650 و 323 میلی گرم کلسیم وجود دارد .در حالی که در 100 گرم گوشت قرمز بخصوص گوشت گاو و گوسفند این میزان به ترتیب 68و 150 میلی گرم می باشد .
میزان کالری موجود در 100 گرم گوشت قرمز مثلا گوشت گاو به طور متوسط 220 کالری می باشد . در صورتی که این میزان در 100 گرم ماهی فقط 80 کالری می باشد .
ماهی کمتر از گوشت خاصیت حرارت بخشی دارد (به علت دارابودن مقادیر کمتر چربی در آن ).
میزان آهن موجود در گوشت قرمز بیش از ماهی بوده ولی میزان ید گوشت ماهی بیشتر از گوشت قرمز است .
نتیجه گیری
در نهایت، همانطور که پزشکان توصیه می کنند و ما نیز توضیح د ادیم ماهی خواص بیشتری را به شما میرساند در حالی که ضررهای گوشت قرمز را نیز ندارد! پس به شما پیشنهاد می کنیم که مصرف گوشت قرمز را در برنامه غذایی خود کم کرده و به جای آن ماهی و دیگر آبزیان را جایگزین کنید تا از فواید این مواد غذایی استفاده ببرید و سلامت بدن خود را تضمین کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های مزه دار کردن ماهی