بزرگ ترین آبزی جهان در خلیج فارس
به جرات می توان گفت این آبزی حتی از دایناسور ها هم بزرگ تر است. تحقیقات متعدد دانشمندان نشان داده است که نهنگ آبی از هر نوع دایناسوری که زمانی روی کره زمین زیست میکرده، بزرگتر است. در واقع این پستاندار آبزی به عنوان بزرگترین جانوری که تاکنون روی کره زمین زیست کرده، شناخته میشود.
برای اینکه تصور عظیم الجثه بودن این موجود برایتان قدری آسان تر گردد، درنظر بگیرید که وزن این موجود خارقالعاده را به اندازه وزن 20 فیل آفریقایی (بزرگترین حیوان روی خشکی) میدانند. دهان نهنگ آبی به اندازهای است که 18 انسان می توانند روی زبان آنجا بگیرند. وزن زبان نهنگ آبی حدود 3600 کیلوگرم، یعنی چیزی در حدود وزن یک مینیبوس برآورد شده است.
نهنگ بزرگ یا وال آبی، بزرگترین موجود زنده روی کره زمین است که در خانواده والها و راسته نهنگها طبقهبندی میشود. این موجود عظیمالجثه خارقالعاده در همه اقیانوسها زیست میکند و ازجمله در خلیجفارس و دریای عمان هم که به آبهای آزاد متصل است، پراکندگی دارد. جزیره قشم و بندرعباس ازجمله مناطقی هستند که حضور مستند این گونه در آنها به ثبت رسیده است
در واقع می توان گفت یکی دیگر از موجودات منحصر به فرد در آب های نیلگون خلیج فارس که مورد شگفتی است، پستانداران دریایی می باشند. این گونه دریازی از مهم ترین گونههای دریایی بوده و از اهمیت بالایی در زنجیره غذایی برخوردار می باشند. این گونه ها در مجامع علمی و عامه با نام آب بازان شناخته شده اند.
زیست شناسی پستانداران دریایی
طول بدن 7/2 متر( نرها بزرگتر از مادهها) و وزن 230 کیلوگرم است. پوزه کشیده و باریک است. جثه متوسط و باله پشتی بزرگ و تا حدودی خمیده است. رنگ پشت بدن خاکستری است که در زیر بدن و پهلوها روشنتر است. خالهایی در ناحیه شکم وجود دارد که یکی از مشخصههای این گونه (نه در همه آنها) است. پستانداران دریایی خون گرم بوده و همانند پستانداران خشکی با شش تنفس میکنند. لایه ضخیم چربی زیر پوست و در بعضی گروهها وجود لایه خز از سازشهایی هستند که به حفظ دمای بدن آنها کمک میکند. اکثر گونههای پستانداران دریایی جابهجاییهای فصلی دارند که فقط برخی از آنها مهاجرت محسوب میشوند. نهنگ بلیندار، نهنگ اسپرم و برخی دیگر از نهنگهای دنداندار بزرگ و تعداد زیادی از راسته پینیپدها شامل فکها و شیرهای دریایی و تعداد کمی از گونههای دیگر پستانداران دریایی، مهاجرت میکنند. مهاجرت بیشتر گونههای بزرگ، در فصول مختلف از یک اقیانوس به اقیانوس است.
زیستگاه آب بازان در 3 اقیانوس (اطلس، آرام و هند) و تمام دریاها مشاهده میشود. آنها اغلب در نزدیکی سواحل، شیب قاره و جنگلهای حرا که مواد غذایی در آنجا بیشتر است تجمع پیدا میکنند. دوران طولانی بارداری و زاد و ولد کمی دارند. معمولاً در هر زایمان یک بچه به دنیا میآورند. دوران شیردهی آنها بر حسب گونه از چند روز تا چند ماه متفاوت است. اکثریت گونههای پستانداران دریایی ایران در لیست اتحادیه جهانی حفاظت(IUCN) و در معرض خطر انقراض میباشند.
گونه های موجود در ایران:
تاکنون 4 خانواده و 16گونه از راسته آب بازان در آبهای ساحلی ایران در خلیجفارس و دریای عمان ثبت شده است که نهنگ آبی با طول حداکثر ۳۳ متر بزرگترین و پورپویز بیباله با طول حداکثر 2 متر کوچکترین آبباز است.گونههای دلفین خالدار، دلفین فریزر، نهنگ مینک، نهنگ سرخربزهای و نهنگ اسپرم کوتوله، گونههایی هستند که در آبهای جنوبی دریای عمان و خلیج فارس دیده شدهاند.
گردآورنده: اسما گلمرادی زاده